OKB VE OKKB

Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Arasındaki Farklar

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ve Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) adları benzer olsa da, farklı psikolojik durumlardır. OKB, kişinin istem dışı, rahatsız edici düşünceler (obsesyonlar) ve bunları azaltmak için yaptığı tekrar eden davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterizedir. OKKB ise, mükemmeliyetçilik, düzen takıntısı ve aşırı kontrol ihtiyacı gibi kişilik özellikleriyle tanımlanır.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir?

OKB, bireyin istem dışı, kontrol edilemeyen düşüncelere sahip olması ve bu düşünceleri hafifletmek için zorlayıcı ritüeller gerçekleştirmesi ile karakterizedir. Örneğin, bir kişi kapıyı kilitleyip kilitlemediğini defalarca kontrol edebilir ya da ellerini tekrar tekrar yıkayabilir. OKB'nin temel bileşenleri:

• Obsesyonlar: İstenmeyen, rahatsız edici, tekrar eden düşünceler, imgeler veya dürtüler.

• Kompulsiyonlar: Obsesyonları azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel eylemler.

OKB genellikle bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkiler ve yoğun kaygıya sebep olur. Tedavi edilmezse kronik hale gelebilir ve günlük işlevselliği büyük ölçüde düşürebilir.

Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) Nedir?

OKKB, bir anksiyete bozukluğu değil, bir kişilik bozukluğudur. OKKB'li bireyler, mükemmeliyetçi, düzen ve kontrol odaklıdırlar. Esneklikten yoksundurlar ve detaylara aşırı takıntılı olabilirler. OKKB'nin temel özellikleri:

• Mükemmeliyetçilik nedeniyle işleri bitirmekte zorlanma.

• Esnek olamama, kurallara aşırı bağlılık.

• İşkoliklik ve boş zaman aktivitelerinden kaçınma.

• Aşırı tasarruf yapma, savurganlıktan kaçınma.

• Duygusal yakınlık kurmada güçlük çekme.

OKKB'li bireyler, genellikle kendilerini rahatsız hissetmezler ve davranışlarının doğru olduğuna inanırlar. Bu yüzden tedaviye daha az başvururlar.

OKB ve OKKB Arasındaki Farklar

• Kaygı seviyesi: OKB’de birey obsesyonlarından dolayı yoğun kaygı hisseder. OKKB’de ise kişi genellikle kaygıdan çok kontrol etme ihtiyacı içindedir.

• Esneklik: OKKB’de kişiler kurallar ve düzen konusunda katıdır. OKB’de ise obsesyonlara karşı belirli kompulsiyonlar gelişir.

• İçgörü: OKB hastaları genellikle takıntılarının mantıksız olduğunu kabul ederken, OKKB’li bireyler davranışlarını doğru ve gerekli görür.

Bilişsel Davranışçı Terapiler (BDT) OKB’ye Nasıl Yardımcı Olur?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), OKB tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Özellikle Maruz Bırakma ve Tepki Önleme (ERP) yöntemi kullanılarak obsesyonlarla yüzleşme sağlanır ve kompulsiyonlar azaltılır.

• Bilişsel Yeniden Yapılandırma: Bireyin obsesyonlarını anlamasına ve çarpıtılmış düşüncelerini değiştirmesine yardımcı olur.

• Davranışsal Müdahaleler: Kişinin kaçındığı durumlara sistematik olarak maruz kalmasını sağlar ve kompulsiyonlarını engellemesine yardımcı olur.

• Farkındalık ve Kabul Teknikleri: Bireyin düşüncelerini yargılamadan gözlemlemesini sağlayarak, obsesyonlarıyla başa çıkmasını kolaylaştırır.

Psikanalitik Psikoterapiler OKB’yi Nasıl Açıklar?

Psikanalitik teoriye göre OKB, bilinçdışı çatışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Freud’a göre OKB, anal dönemdeki (2-3 yaş) kontrol ve düzen ihtiyaçlarından kaynaklanır.

• Bastırılmış Çatışmalar: Kişinin çocukluk döneminde yaşadığı baskılar ve suçluluk duyguları OKB semptomlarına yol açabilir.

• Savunma Mekanizmaları: OKB’li bireyler genellikle reaksiyon formasyonu, yalıtma ve bastırma gibi mekanizmalar kullanır.

Psikanalitik terapi, bu bilinçdışı çatışmaları açığa çıkarmayı ve bireyin içsel süreçlerini anlamasını amaçlar.

Dinamik Psikoterapiler OKKB’yi Nasıl Açıklar?

Dinamik psikoterapi, kişilik bozukluklarını bireyin erken dönem ilişkilerine ve bilinçdışı süreçlerine bağlar. OKKB için dinamik yaklaşımın temel noktaları:

• Aşırı Kontrollü Çocukluk Deneyimleri: OKKB’li bireylerin genellikle aşırı kontrollü ve katı ebeveynlere sahip olduğu düşünülür.

• Bilinçdışı Kaygılar: Kendi duygu ve arzularını kontrol etme ihtiyacı, bilinçdışı çatışmaların bir yansıması olabilir.

• Savunma Mekanizmaları: OKKB’li bireyler genellikle katı ahlaki kurallarla kendilerini sınırlarlar ve bu durum duygusal yakınlık kurmayı zorlaştırır.

Kadıköy’de Psikolojik Destek

Öznelerarası Psikoloji olarak, Kadıköy’de OKB ve OKKB üzerine uzmanlaşmış psikologlarımızla bilişsel davranışçı terapi ve psikanalitik psikoterapi hizmetleri sunuyoruz. Eğer obsesif düşüncelerle başa çıkmakta zorlanıyor ya da aşırı kontrolcü ve mükemmeliyetçi düşünce kalıplarınız nedeniyle yaşam kaliteniz düşüyorsa, profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Öznelerarası Psikoloji - Kadıköy Psikolog Hizmetleri OKB ve OKKB hakkında daha fazla bilgi ve terapi seçenekleri için bize ulaşabilirsiniz.