Yeme Bozuklukları: Tanım, Nedenler ve Psikoterapi ile Tedavi

Yeme Bozukluğu Nedir?

Yeme bozuklukları, bireyin yeme alışkanlıklarını ve vücut algısını olumsuz yönde etkileyen psikolojik rahatsızlıklardır. Bu bozukluklar genellikle kişinin fiziksel sağlığını, duygusal durumunu ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir. En yaygın yeme bozuklukları arasında anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu bulunur.

Duygusal Yemek Nedir?

Duygusal yemek, fiziksel açlıktan ziyade duygusal durumların tetiklediği bir yeme davranışıdır. Stres, üzüntü, kaygı, yalnızlık veya öfke gibi duyguların yönetilememesi sonucu kişi, yemek yemeye yönelir. Bu durum, genellikle yüksek kalorili ve sağlıksız gıdaların tercih edilmesiyle sonuçlanır.

Duygusal Yemenin Kaynakları Nelerdir?

Duygusal yeme davranışı, çeşitli psikolojik ve çevresel faktörlerden kaynaklanabilir:

• Stres ve Kaygı: Kortizol hormonunun artışıyla birlikte aşırı yemek yeme eğilimi oluşabilir.

• Travma ve Duygusal Boşluk: Kişi, çocukluk travmaları veya bastırılmış duygular nedeniyle yemek yemeyi bir başa çıkma mekanizması olarak kullanabilir.

• Ödüllendirme ve Alışkanlıklar: Küçük yaşlardan itibaren yemekle ödüllendirilen bireyler, ilerleyen yaşlarda duygularını yemekle yönetmeye devam edebilir.

• Düşük Benlik Saygısı: Kişinin kendine güveni düşük olduğunda, yemek yemeyi bir rahatlama aracı olarak kullanabilir.

Bulimiya Nervoza Nedir?

Bulimiya nervoza, tekrarlayan aşırı yeme atakları ile ardından gelen kontrolsüz telafi edici davranışları içeren bir yeme bozukluğudur. Telafi edici davranışlar arasında kusma, aşırı egzersiz yapma, laksatif veya diüretik kullanımı bulunabilir. Bulimiya nervoza, genellikle kişinin kilosu ve vücut şekline dair aşırı kaygı duymasından kaynaklanır.

Bulimiya Nervoza Belirtileri:

• Tekrarlayan aşırı yemek yeme krizleri

• Yemekten sonra kusma, aşırı egzersiz yapma veya oruç tutma

• Düşük benlik saygısı ve yoğun suçluluk duygusu

• Diş minesinde aşınma ve mide problemleri

Anoreksiya Nervoza Nedir?

Anoreksiya nervoza, kişinin sağlıksız derecede düşük kiloda olmasına rağmen kilo alma korkusu yaşadığı ve aşırı derecede zayıf olmak için çaba gösterdiği bir yeme bozukluğudur. Birey, yiyecek alımını ciddi şekilde sınırlar ve çoğunlukla kendisini olduğundan daha kilolu görür.

Anoreksiya Nervoza Belirtileri:

• Aşırı kilo kaybı ve sürekli diyet yapma

• Kilo almaktan yoğun korku duyma

• Kendini olduğundan daha kilolu görme (vücut algısı bozukluğu)

• Sosyal izolasyon ve depresyon belirtileri

• Adet düzensizlikleri ve hormonal dengesizlikler

Psikoterapi Yeme Bozukluklarını Nasıl Çözer?

Psikoterapi, yeme bozukluklarının tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve kişilerarası terapi, bireyin yeme alışkanlıklarını, düşünce kalıplarını ve duygusal tetikleyicilerini anlamasına yardımcı olabilir.

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

BDT, bireyin sağlıksız yeme davranışlarını ve düşüncelerini değiştirmeye yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Kişinin olumsuz otomatik düşüncelerini fark etmesine ve bunları daha sağlıklı düşüncelerle değiştirmesine yardımcı olur.

Kişilerarası Terapi (KDT)

Bu terapi yöntemi, kişinin yeme bozukluklarının altında yatan ilişki problemlerini ve duygusal faktörleri ele alır. Özellikle sosyal çevrenin etkisi ve kişinin kendine dair algıları üzerinde çalışılır.

Destekleyici Terapiler

Sanat terapisi, bilinçli farkındalık terapisi ve aile terapisi gibi destekleyici yaklaşımlar da kişinin iyileşme sürecine katkıda bulunabilir.

Sonuç

Yeme bozuklukları, sadece fiziksel sağlıkla ilgili değil, aynı zamanda derin psikolojik kökenleri olan rahatsızlıklardır. Kadıköy'de hizmet veren Öznelerarası Psikoloji Merkezi olarak, yeme bozuklukları ile ilgili bireysel terapi ve değerlendirme süreçleri sunarak danışanlarımızın sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine yardımcı oluyoruz. Eğer siz ya da bir yakınınız yeme bozukluğu ile mücadele ediyorsa, profesyonel destek almak iyileşme sürecinin en önemli adımlarından biridir.